دانلود مقاله در مورد ارتقاء فناوری و نوآوری در کارخانه پارس خودرو در word دارای 139 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد دانلود مقاله در مورد ارتقاء فناوری و نوآوری در کارخانه پارس خودرو در word کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود مقاله در مورد ارتقاء فناوری و نوآوری در کارخانه پارس خودرو در word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن دانلود مقاله در مورد ارتقاء فناوری و نوآوری در کارخانه پارس خودرو در word :
مقدمه
ممکن است به دفعات شنیده باشیم که سازمانهای هر چندنوآور از صحنه رقابت خارج می شوند ، اما سازمانهای دیگر در همان محیط با موفقیت به کار خود ادامه میدهند.
آیا سازمانهایی که از صفحه رقابت خارج میشوند ، میخواستند به چنین سرنوشتی دچار شوند ؟ در پاسخ باید گفت که نمیخواستند یا نمیخواهند به چنین سرنوشتی دچار شوند سازمانهای کنونی باید دنبال خلاقیت و نوآوری باشند و برای اینکه از بین نروند همواره باید افراد را تشویق به نوآوری نمایند و پدیده تغییر را با آغوش باز بپذیرند .( رابینز ، 1376)
در اغلب موارد سازمانی کمتر به امر خلاقیت و نوآوری دست میزنند زیرا آن را تجارت ریسکداری میپندارند که باید از کار اصلی خود منحرف شده و به اموری که هنوز امتحان نشدهاند ، بپردازند .
سازمانی باید با ساختارهای متناسب سازمانی که متضمن پرورش و رشد خلاقیت باشد به
رویارویی آینده بپردازند و در غیر این صورت محکوم به فنا هستند . دی گرین در نوشته خود با عنوان « سازمان برازنده و شایسته » بر این باور است که سازمانی باید حالت سازگاری به خود بگیرند . سازمان خوب و شایسته آن است که محیط را در ک کند ، اطلاعات و آگاهیهای بایسته را به سرعت آماده کند ،سریع پاسخ دهد ، بستر مناسبی برای پرورش خلاقیت و نوآوری باشد ، از تجربیات بیاموزد و ساختار خود را بازنگری کند .( Degreem, 1982)
روند رو به رشد تکنولوژی و رقابت فشرده در صنایع و سازمانهای مختلف ، ضرورت خلاقیت و نوآوری را اجتناب ناپذیر گردانیده است و سازمانهایی موفق هستند که خود را با این روند تطبیق دهند
در غیر اینصورت محکوم به شکست هستند .
در کشور ما به دلیل برخورداری از ارتکاب طبیعی و منابع خدادادی متاسفانه به فرایند نوآوری توجه چندانی مبذول نگردیده است و منتظر بودهایم تا دیگران برای ما فکر کنند و به تولیدات محصولات و فرآیندهای جدید بپردازیم و نتایج آنها را پس از مدت طولانی و منسوخ شده دریافت و به کار گیریم .
در مباحث علمی غالباً مفاهیم تحقیق در روش علمی بصورت مراتب بکار برده میشود هر چند بین این دو وجوه مشترک معنایی وجود دارد ، ولی تفکیک آنها موجب تمیز اختلاف بین آنها میشود . تحقیق ، روندی منظمتر و قویتر و وسیعتر از روش علمی است ، تحقیق با ساختار منظمتری از کنکاش توام است ،که معمولاً منجر به نوعی ثبت مراحل و گزارش نتایج و دستاوردها میشود . هر چند میتوان روح علمی را بدون تحقیق بکار گرفته ولی تحقیق علمی را نمیتوان بدون روش و جوهر علمی انجام داد .بنابراین تحقیق ، عرصه تخصصیتری از روش شناسایی است .( دلاور ، 1380)
جان دیوی ( J.Dewey) پژوهش را عبارت از فرایند جستجوی منظم برای مشخص کردن یک موقعیت میداند بنابراین پژوهش ، فرایندی است که از طریق آن میتوان درباره ناشناختهها به جستجو پرداخت ، و نسبت به آن شناخت لازم را کسب کرده در این فرایند از چگونگی گردآوری شواهد و تبدیل آنها به یافته را تحت عنوان روش شناسی یاد میشود .( سرمدی ، 1380)
کنترل دقیق ،شرطی که مانع عوامل نامربوط و مزاحم می شود
نمونهگیری صحیح ، شرطی که یافتههای پژوهشی را قابل بسط و تعمیم میسازد .
رعایت شرط اول ، امتیاز درونی ، و رعایت شرط دوم ،اعتبار بیرونی تحقیق را موجب میشود . هر تحقیق خاص ، ممکن است دارای هر نوع اعتبار یافاقد یکی از آنها باشد . منظور این نیست که در مواردی که اعتبار درونی یا بیرونی در تحقیق اهمیت دارند ، میتوان فقدان دیگری را نادیده گرفت ، بلکه منظور این است که مواردی یافت میشود که یکی از دو مساله حاکم نیست .( دلاور ، 1380)
پایه هر علمی ،روش شناخت آن است ، اعتبار و ارزش قوانین هر علمی به روش شناختی مبتنی است که در آن علم بکار میرود از اصطلاح روش تحقیق ، معانی خاص و متمایزی در متون علمی استنباط می شود این استنباطها گاهی دارای وابستگی هستند و در مواردی روش تحقیق و نوع ، مترادف فرض شدهاند .
در اینجا به چندین استنباط مختلف در مورد روش تحقیق اشاره می شود .
1- روش تحقیق به معنای رویکرد هستی شناسی ( مانند روش فلسفی )
2- روش تحقیق به معنای مکاتب فکری و روشهای تحقیق طبیعت و جامعه ( مانند تجزیه گرایی با اثبات گرایی ، ابطال گرایی ، فهم گرایی و غیره )
3- روش تحقیق به عنوان یک فرایند نظاممند برای یافتن پاسخ یک پرسش یا راه حل یک مساله ، که در این مورد روش تحقیق مجموعهای از قواعد ابزار و راههای معتبر و نظام یافته برای بررسی واقعیتها ، کشف مجهولات و دستیابی به راه حل مشکلات است ( خاکی ، 1378) در این تحقیق منظور از روش تحقیق ، بیشتر در معنای سوم آن است .
هرتحقیقی ،تلاشی سیستماتیک و روشمند به منظور دستیابی به پاسخ یک پرسش ، یا راه حل برای یک مساله است با توجه به اینکه پرسشها و مسألهها ، ماهیتهای گوناگون دارند ، لذا میتوان بر پایه چگونگی این پرسشها و مسالهها ، تحقیقات را طبقهبندی کرد . به عبارتی دیگر در طبقه بندی تحقیقات برحسب اهداف ، قبل از هر چیز بر میزان کاربرد مستقیم یافتهها و درجه تعمیم پذیری آنها در شرایط دیگر توجه میشود . در پژوهشهای علوم رفتاری با دو رویکرد مواجه هستیم :
الف – رویکرد خردگرایانه
ب- رویکرد طبیعتگرایانه
به عبارت دیگر در حوضه علوم رفتاری ، انتخاب رویکرد انجام پژوهش بر پایه جهان بینی و پارادایمی است که در پژوهش اختیار میکنیم .
پارادایم خردگرایانه با دیدگاه اصالت تحصل سروکار دارد ، و مفروضه آن این است که « واقعیت چیزی است که میتوان بوسیله هراس خود آن را تجربه کرد » از ویژگیهای پارادایم خردگرایانه ، تلخیص بودن ، تکرار پذیری و ابطال پذیری است .
پارادایم طبیعت گرایانه ، بر این فرض استوار است که واقعیت چیزی نیست که همه افراد بطور یکسان آن را مشاهده کنند ،و تجربه مشابهی از آن بدست آورنده مفروضه اصلی این پارادایم آن است که « واقعیت مورد مشاهده ، تفسیر افراد و ذهنیت آنها بستگی دارد »
در حوضه علوم رفتاری کاربرد در پارادایم یاد شده ، منجر به دو دسته از روشهای تحقیق شده است :
1- روشهای کمی که در آن از دادههای کمی استفاده میشود .
2- روشهای کیفی که در آن از دادههای کیفی استفاده میشود .
بطور کلی روشهای تحقیق درعلوم رفتار را میتوان با توجه به دو مدرک الف : هدف تحقیق ب: نحوه گردآوری دادهها طبقهبندی نمود .
دسته بندی تحقیقات براساس هدف :
تحقیقات علمی براساس هدف تحقیق ، به سه دسته تقسیم میشوند : بنیادی ، کاربردی و توسعهای .
الف ) تحقیقات بنیادی :هدف اساسی این نوع تحقیقات ، آزمون نظریات ، تبیین روابط بین پدیدهها و افزودن به مجموعه دانش موجود در یک زمینه خاص است ، تحقیقات بنیادی به کشف قوانین و اصول علمی میپردازد با این هدف ، تحقیقات بنیادی درصدد توسعه مجموعه دانستههای موجود درباره اصول و قوانین علمی است این نوع تحقیقات ،نتیجهگرا هستند .
ب) تحقیقات کاربردی: هدف تحقیقات کاربردی ،توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص است . به عبارت دیگر تحقیقات کاربردی به سمت کاربرد علمی دانش ، هدایت میشوند . این تحقیقات تحقیقاتی هستند که نظریهها ، قانونمندی ، اصول و فنونی که درتحقیقات پایه تدوین می شوند را به منظور حل مسایل اجرایی و واقعی به کار می گیرند . این تحقیقات ، تصمیمگرا میباشند ، به عبارتی دراین نوع تحقیقات ، هدف پژوهش ،یافتنی مسالهای است که نتیجه آن بلافاصله میتواند در تصمیمگیری ،مورد استفاده قرار گیرد .
ج ) تحقیقات توسعهای : فرایندی است که به منظور تدوین و تشخیص مناسب بودن یک فرآورده آموزشی نظیر طرحها ، روشها و برنامهها اجرا می شود . هدف اساسی این نوع تحقیقات تدوین یا تهیه برنامه و امثال آن است . بطوری که ابتدا موقعیت نامعین خاص ، مشخص شده و براساس یافتههای پژوهشی ، طرح یا برنامهویژه آن تدوین و تولید می شود . از این تحقیقات برای حل مسایل زیربنایی سازمان استفاده می شود ( سرمدی ، 1380)
دسته بندی تحقیقات برحسب نحوه گردآوری دادهها :
تحقیقات علمی را میتوان براساس چگونگی بدست آوردن دادههای مورد نیاز به دستههای ذیل تقسیم کرد :
الف ) تحقیقات توصیفی : شامل مجموعه روشهایی است که هدف آنها توصیف شرایط یا پدیدههای مورد بررسی است . اجرای تحقیق توصیفی میتواند صرفاً برای شناخت بیشتر شرایط موجود با یاری دادن به فرایند تصمیمگیری باشد . بیشتر تحقیقات علوم رفتاری را میتوان در زمره تحقیقات توصیفی به شمار آورد . تحقیق توصیفی را میتوان به دستههای زیر طبقه بندی کرد :
1- تحقیقات پیمایشی : برای بررسی توزیع ویژگیهای یک جامعه آماری ، روش تحقیق پیمایشی بکار میرود این نوع تحقیق میتواند برای پاسخ به سوالات پژوهشی از نوع دیگر مورد استفاده قرار گیرد:
ماهیت شرایط موجود چگونه است ؟
چه رابطهای میان رویدادها وجود دارد ؟
وضعیت موجود چگونه است ؟
2- تحقیقات همبستگی :در این نوع تحقیقات ، رابط میان متغیرها براساس هدف تحقیق ، تحلیلی میگردد . تحقیقات همبستگی برحسب هدف به سه دسته تقسیم می شوند:
همبستگی دو متغییری : هدف ، بررسی رابطه دو به دو متغیرهای موجود در تحقیق است .
تحلیل رگرسیون : هدف ، پیشبینی تغییرات یک یا چند متغیر وابسته با توجه به تغییرات متغیرهای مستقل است .
تحلیل ماتریس همبستگی یا کوواریانس : تحقیقات تحلیل عاملی و مدل معادلات ساختاری .
3- اقدام پژوهشی ( پژوهش علمی ) :هدف این دسته از پژوهشها ، توصیف شرایط یا پدیدههای مربوط به سیستم است . با استفاده از اقدام پژوهشی میتوان موقعیتهای ناملموس مربوط به اقدام و عملیات را مشخص کرد ، و در بهبودی آن کوشید . این نوع تحقیق درمباحث بهبود و تحول سازمانی دارای جایگاه ویژهای است .
4- مطالعه موردی :در اینجا پژوهشگر به انتخاب یک مورد پرداخته و آنرا از جنبههای زیادی بررسی می کند این نوع تحقیق ، معمولاً از چهار مرحله بیان مساله و انتخاب واحد تحلیل یا مورد انجام عملیات میدانی به منظور گردآوری دادهها ؛ سازماندهی دادهها و تدوین گزارش ،تشکیل یافته است .
5- پس رویدادی (عملی مقایسهای ) : به تحقیقاتی اطلاق میشود که در آنها پژوهشگر با توجه به متغیر وابسته به بررسی علل احتمال وقوع آن میپردازد . به عبارتی دیگر این نوع تحقیق در جستجوی پی بردن به علت احتمالی از طریق معمول میباشد .
ب) تحقیقات آزمایشی:به منظور برقراری رابطه علی معلول میان دو یا چند متغیر از طرحهای آزمایشی استفاده میشود . ویژگیهای این نوع تحقیق عبارتند از :
سایر متغیرها بجز متغیر وابسته ثابت نگه داشته شده و کنترل میشوند
.
تاثیر متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته مشاهده میشود .
برای انجام این نوع تقسیمات گروه های آزمایشی و گواه مورد نظر قرار گرفته و از طریق آنها میتوان به کنترل تفاوتهای میان آزمودنیها پرداخت .
تحقیق حاضر با توجه به مبانی نظری عملی و هدف تحقیق در زمره تحقیقات کاربردی قرار میگیرد ، و از حیث نحوه گردآوری دادهها از نوع تحقیقات توصیفی است .
چکیده :
این تحقیق و کارآموزی در مرکز پارس خودرو انجام میشود در این تحقیق و کارآموزی بنده تلاش میکنم ابتدا به طور جامع و مفصل دربارهی فناوری و نوآوری و تعریف هر کدام و عواملی که با این دو عامل میتواند ارتباط داشته باشد را توضیح و تفسیر کنم و برای این موضوع از کتابهای مختلف از جمله نوشتههای افراد ایرانی و بومی و همچنین از کتابهای لاتین استفاده میگردد .
ابتدا در این تحقیق مقدمهای کوتاه در مورد تکنولوژی و فناوری نوشته میشود .
سپس به انواع روشهای تحقیق به طور خلاصه و کوتاه مثل تحقیقات بنیادی ، تحقیقات کاربردی – تحقیقات توسعهای و غیره اشاره میشود .
سپس خودآوری مثل نوآوریهای کمکی ، اداری را بازی میکنیم و به توضیح آنها میپردازیم . سپس به پیاده سازی تکنولوژی در مرکز پارس خودرو و مرکز موتور این بخش کارخانه میپردازیم . بعداً به مرکز پارس خودرو میرویم و کوتاه درمورد نحوه ی تکنولوژی و زمینهای نوآوری فناورانه در این مرکز صحبت میکنیم .
مدلهای نوآوری تکنولوژی را توضیح می دهیم همراه با رسم شکل و سیستم آنها سپس به سوابق تحقیقی در این مرکز یعنی پارس خودرو میپردازیم یعنی می بینیم تا کنون چه فعالیتهایی در مورد فناوری و ارتقاء تکنولوژی در این مرکز توسط افراد مختلف به انجام رسیده است .
سپس به محدودیتها و تنگناهای تحقیق و کارآموزی اشارهای میکنیم که با
چه مشکلاتی در این مرکز رو به رو بودهایم .
سپس به شرح واژه نوآوری و اصطلاحاتی که با این کمله و واژه در ارتباط هستند را توضیح می دهیم همراه با رسم نمودار آنها مراحل نوآوری را مینویسیم . مراحل نوآوری را از دیدگاه دانشمندان خارجی توضیح می دهیم .
فرایند نوآوری فناورانه را توضیح میدهیم به طور مفصل . ویژگیهای این فرایند در آوری فناورانه را مینویسیم .
به انواع نوآوری محصول در شرکت و کارخانه پارس خودرو میپردازیم و آنها را توضیح می دهیم . سطح نوآوری و مقایسهای بین انواع نوآوری انجام میدهیم .
کشش بازار را نشان می دهیم چند مدل زنجیرهای و شبکهای در مورد نوآوری رسم می کنیم . مطالعه منابع مربوط به موضوع مورد تحقیق یکی از جنبههای عمده و ضروری پژوهش است نیاز واقعی به پژوهش ناشی از نیاز واقعی به دانستن است مطالعهی منابع ممکن است به تعدادی از سوالهای پژوهشی پاسخ دهد و امکان دارد قبل از انتخاب یک سوال تحقیقی مناسب متوجه شوید که یافتههای پژوهشی انجام شده چنان روشن و بدون ابهام هستند که لزومی برای انجام تحقیق وجود ندارد . اما باید توجه داشت که کلیه پژوهشهای انجام شده چنین نیستند و پژوهشهایی یافت میشوند که یافتههای آنها دو پهلو و متضاد هستند . مطالعهی منابع ، شامل مطالعهی کلیه منابعی است که به صورت مستقیم یا غیر مستقیم با موضوع پژوهشی در رابطه است . این مطالعه به پژوهشگر کمک می کند تا به نظریههایی دسترسی پیدا کند که ممکن است در برنامهریزی تحقیق او را یاری دهد .
فصل اول
1- کلیات ( اهداف کلی و جزئی )
2- بیان مسئله
3- فرضیهها
4- متدولوژی
کلیات (اهداف کلی و جزئی )
معمولاً در تحقیقهای علمی و کارآموزی ؛ محقق و کارآموز هدف خاصی را به منظور رفع یا کاهش معضلات و مشکلات و آثار ناشی از آنها و نهایتاً قرار دادن یافتههای تحقیق در اختیار اندیشه تعقیب می نماید . بر همین اصل اهداف تحقیق به صورت زیر بیان میشود :
1- اهداف :
هدف اصلی این تحقیق عبارتست از :
« آسیب شناسی فرآیند نوآوری فناورانه در مرکز پارس خودرو »
اهداف فرعی عبارتند از :
شناسایی وضعیت کنونی فرآیند نوآوری فناورانه در مرکز پارس خودرو
شناسایی نقاط ضعف این فرایند در مقایسه با مدل نوآوری ایدهآل ( مدل نوآوری (zaki and khalil)
شناسایی عوامل موثر بر بهبود این فرایند در مرکز پارس خودرو در اولویت بندی آنها .
ارائه راهکارهایی برای بهبود این فرایند .
2- پر سشها
پرسش اصلی تحقیق : آسیبهای فرایند نوآوری فناورانه در مرکز پارس خودرو کدامند ؟
پرسشهای فرعی تحقیق عبارتند از :
1- وضعیت کنونی فرآیند نوآوری فناورانه در مرکز پارس خودرو چگونه است ؟
2- نقاط ضعف این فرایند در مقایسه با مدل ایدهآل کدامند ؟
3- عوامل موثر بر بهبود این فرایند کدام و اولویتبندی آنها چگونه است ؟
4- چه راهکارهایی را می توان برای بهبود این فرایند ارائه داد ؟
ب) اهمیت و ضرورت تحقیق :
پاویت (pavitt) ،دلایل اهمیت نوآوری فناورانه را اینگنونه بیان میکند آقایی فیشانی ، 1377)
1- به دلیل رقابت موجود بین کشورهای مختلف در حال توسعه که در یک دامنه وسیعی از کالاهای استاندارد شده را به عنوان برنامههای صنعتی سازی تولید مینماید .
2- در کشورهای پیشرفته ، مطلوبیت و ذائقه مصرف کنندگان و سطح هزینه به طور ثابتی در حال تفسیر میباشد .
3- به دلیل اجبار در نظر گرفتن ظرفی که مصرف انرژی و ملحقات آنرا کاهش می دهد ، زیرا منابع غیر قابل تجدید و نادر هستند .
4- در حوزههایی مثل الکترونیک و شیمی ، سرعت تفسیرات فناورانه امکانات زیادی را برای تولید بوجود آورده است .
امروزه در سرتا سر دنیا تاکید بر روی نوآوری بین همه شرکتهای بزرگ افزایش یافته است اثرات جهانی سازی اطلاعات و همچنین ( IT) عواملی مانند افزایش رقابت ، نامشخص بودن مرزهای صنعتی ،سیکل کوتاهتر میان محصول باعث ایجاد محیط تجاری متغیر شده است ، در چنین شرایطی شرکتها برای بقای خود نیاز مبرمی به نوآوری جهت کسب توان رقابتی دارند .( 2002 ، هماشیع ) با توجه به مطالب فوق ف این نکته به روشنی مشخص میشود که نوآوری ، نقش بسیار مهمی در رقابت پذیری ، هم در سطح ملی و هم در سطح جهانی ، دارد .
مرکز پارس خودرو ( بخش موتور ) بعنوان یک شرکت فعال در زمینه خودروسازی ، هر چند که دارای توان رقابت پذیری نسبتاً خوبی است ولی این مرکز ، با توجه به افزایش توانایی رقابت پذیری رقبا باید توجه بیشتری به مقوله نوآوری داشته باشد تا از این طریق توانایی خود را در زمینه رقابت پذیری افزایش دهد .
بنابراین موضوع این بحث از این حیث دارای اهمیت است تا با شناسایی عوامل موثر بر بهبود فرایند نوآوری در مرکز پارس خودرو ( بخش موتور ) بتوان راهکارهایی را برای بهبود این فرایند ارائه داد تا این مرکز هر چه بیشتر به سوی رقابت پذیریها برود .
ج) سوابق تحقیق :
در بررسی که در پایان نامهها ومقالات انجام شد مواردی که مرتبط با این موضوع تحقیق باشد یافت شد : تبیین الگوی مناسب نهادی کردن بهبود و نوآوری در صنایع ( سلطانی تیرانی ، 1376)
موضوع این پژوهش و کارآموزی که دستیابی به سیستم موتوری برای ارائه و اجرای مستمر و فراگیر طرحهای نو در سازمان می باشد ایجاب میکند که ابتدا مجموعهای از متغیرهای کلی چنان سیستمی جستجو و شناسائی شده سپس روابط بین آنها تعیین گردد ،هدف نهائی این پژوهش نائل شدن به یک الگوی کلی است که روابط موجود بین متغیرهای مستقل ، میانجی و نهائی برای استمرار و فراگیری نوآوری را نشان داده و پارامترهای موجود بین متغیرهای این شبکه را تبین نماید و با آزمون تجربی روابط علی فوق معنیداری کل مشخص شود تا نهایتاً شرکتهای صنعتی بتوانند با بکارگیری آنها موجبات استمرار و فراگیری ( نهادی نمودن ) بهبود و نوآوری را در شرکتهای خود فراهم کرده و در پرتو تفسیرمستمر محصولات و فرایند تولید توان رقابت در صحنه های بینالمللی را پیدا نمایند .
بررسی و تعیین عوامل موثر در تشویق ، بروز و نهادی ساختن خلاقیت و نوآوری در واحدهای تولیدی کشور ( داود آبادی فراهانی ، 1373)
مدیریت ، موثرترین عامل در بروز ، تشویق و نهادی شدن وظایف و نوآوری در واحدهای تولیدی می باشد . این فرایند با فرضیاتی به شرح زیر همراه می باشد .
1- فرهنگ سازمانی عامل موثری در تشویق ، بروز و بویژه نهادی شدن خلاقیت درواحدهای تولیدی میباشد .
2- ساختار سازمانی عامل موثری در تشویق ، بروز و نهادی شدن خلاقیت و نوآوری در واحدهای تولیدی میباشد .
3- وجود محیط رقابتی قوی در صنعت ، موجب توجه و اهتمام بسیار زیاد شرکتها به توسعه خلاقیت و نوآوری خواهد شد .
4- آموزشهای اولیه و حرفهای می تواند در میزان خلاقیت و نوآوری افراد موثر واقع شود .
5- وجود امکانات حاصله از رساله ، این میباشد که مدیریتهای سازمان میتواند موثرترین نقش و توسعه خلاقیت و نوآوری باشد و صادقانه از آن دفاع کندبرای نهادی ساختن خلاقیت و نوآوری ضروری است که مدیریت با استفاده از شیوههای گوناگون ، خلاقیت و نوآوری را به صورت یک ارزش والا در فرهنگ سازمان وارد کرده و یا تقویت نماید .
از دیدگاه West & Favv ( 1990) نوآوری به سه دسته تقسیم میشود ( West , Favv , 1990)
1- نوآوریهای کمکی :این نوآوریها در زمره نوآوریهایمحیط سازمانی قرار میگیرند ، به عبارتی نوآوریهایی هستند که فرد ،تجربیات قبلی خود را در رابطه با انجام یک وظیفه خاص به شغل جدید خود منتقل می کند و باعث ایجاد یک روش جدید انجام کار در شغل فعلی خود میشود .
2- نوآوری اداری : به عنوان نوآوریهایی توصیف میشود که در سیستم اجتماعی یک سازمان اتفاق می افتد . یک روش جدید برای کارمند یابی ، تخصیص منابع ، توزیع اختیار و نحوه ارائه پاداشها و همچنین نوآوریهایی در ساختار سازمانی و در مدیریت افراد نوآوریهای اداری می باشند .
3- نوآوری فناورانه : نوآوریهایی هستند که در سیستمهای فنی یک سازمان اتفاق می افتد و مستقیماً به کار و فعالیت اصلی سازمان مرتبط هستند .
در این پژوهش منظور از نوآوری ،نوآوری فناورانه ( Technological IOhnovation) میباشد .
فرایند نوآوری مجموعه پیچیدهای از فعالیت هاست که ایده و دانش را به واقعیت فیزیکی و کاربردی عملی تبدیل میکند این فرایندها ، دانش را به محصولات و خدماتی مناسب تبدیل می کند . از سوی دیگر این فرایند ، یکپارچهسازی اختراعات و تکنولوژیهای موجود را می طلبد تا بتوان از طریق ، نوآوریها را به بازار عرضه نمود . این فرایند شامل هشت مرحله میباشد ، برخی از فعالیت
های این مراحل میتوانند همپوشانی داشته باشند این مراحل عبارتند از : ( خلیل : 1381)
1- تحقیقات پایه :این مرحله ، تحقیقاتی است که برای افزایش فهم و درک عمومی ما ازقوانین طبیعت صورت میپذیرد . این فرایند ، تولید دانش در طولانی مدت است تحقیقات پایه میتوانند به کاربردهایی مشخص منجر شود یا فاقد کاربرد خاصی باشد .
2- تحقیقات کاربردی : تحقیقاتی است که در جهت حل یک یا چند مشکل موجود در جامعه ، هدایت میشود . مثل تحقیقاتی که جهت ساخت داروی درمان بیماری شناخته شدهای انجام میشود . تحقیقات پایه و کاربردی از طریق خلق سیستماتیک دانش جدید در جهت تکمیل دانش قبل ، به پیشرفت علم کمک میکنند . تحقیقات کاربردی موفق ، آنهایی هستند که به توسعه و به کارگیری تکنولوژی منجر می شوند .
3- توسعه تکنولوژی : فعالیتی انسانی است که دانش و ایده را به سخت افزار فیزیکی ،نرم افزار و یا خدمت تبدیل می کند این امر میتواند شامل اثبات امکان پذیری ایده ، ارایه الگوی طراحی یا ساخت و تست نمونه آزمایشی باشد .
4- پیاده سازی تکنولوژی : مجموعه فعالیتهای مرتبط با عرضه محصول به بازار است . پیاده سازی تکنولوژی به اولیه استفاده عملیاتی جامعه از ایده یا محصول اطلاق میشود . این مرحله در بر گیرنده ملاحظات فراوانی همچون هزینهها ایمنی یا حتی ملاحظات زیست محیطی است که این فعالیتها ، متضمن موفقیت محصول یا خدمت ، درعرضه تجاری است .
5- تولید : فعالیتهای مرتبط با تبدیل گسترده مفاهیم طراحی و یا ایدهها به محصولات و خدمات است . کلیه فعالیتهای ساخت، کنترل تولید ، لچیتیک و توزیع ، در این مرحله واقع میشوند .
6- بازاریابی : فعالیتهایی است که خواست مشتریان برای در اختیار گرفتن تکنولوژی را تضمین میکند . این مرحله ، ارزیابی بازار ، استراتژی توزیع ، ارتقای بازار و سنجش رفتار مشتریان را شامل میشود .
7- انتشار : استراتژی و مجموعه فعالیتهایی که موجبات استفاده گسترده از تکنولوژی و تسلط آن در بازار را فراهم می آورد .
تکثیر به شیوهی بهرهگیری از تکنولوژی و روشهای بازاریابی تکنولوژی بستگی دارد و به عنوان
مثال ، شرکت مایکروسافت با قرار دادن تکنولوژی جستجوگر اینترنت در نرم افزارهای متداول ویندوز خود موجبات فراگیر شدن آنرا فراهم آورد .
8- ارتقای تکنولوژی : مجموعه فعالیتهایی که باعث حفظ مزیت رقابتی تکنولوژی میشود فعالیتهایی همچون بهبود تکنولوژی ، بهبود کیفیت ، کاهش هزینه و پاسخگویی به نیازهای خاص مشتریان ارتقای تکنولوژی ،مسلماً دوره عمر تکنولوژی را افزایش میدهد .
هر چند مرکز پارس خودرو ( بخش موتور ) در زمینه نوآوریهای فناورانه در سالهای اخیر ، پیشرفت نسبتاً خوبی داشته است ، ولی این پیشرفت نسبت به پیشرفتهای جهانی روند خیلی آرامتری را طی نموده است . که شاید یکی از دلایل آنرا بتوان ضعفهای موجود در فرآیند نوآوری این مرکز دانست ، که این ضعفها به نوبه خود موانعی را به سر راه ارائه نوآوریهای فناورانه ایجاد می کنند بنابراین در این پژوهش ، سعی می کنم با مقایسه فرایند نوآوری مرکز پارس خودرو ( بخش موتور ) با مدل نوآوری ایده آل (مدل نوآوری Zaki and khalil) ،نقاط ضعف آنرا شناسایی کند و پس از آن در طی مصاحبهایی با معاونین بخشایی از این مرکز و همچنین بررسی ادبیات موضوع ، عوامل موثر بر بهبود این فرایند را شناسایی و درنهایت راهکارهایی را برای بهبود آن ارائه میدهیم .
مدل نوآوری تکنولوژی
مرجع :Zaki and khalil , 1992 , Institute of Industrial
فرضیهها :
فرضیهها در این تحقیق میتواند همان اهداف اصلی و فرعی باشند که اهداف اصلی عبارتند از :
آسیب شناسی فرایند نوآوری فناورانه در مرکز پارس خودرو :
واهداف فرعی عبارتند از :
شناسایی وضعیت کنونی فرآیند نوآوری فناورانه در مرکز پارس خودرو .
شناسایی نقاط ضعف این فرایند در مقایسه با مدل نوآوری ایدهآل .
شناسایی عوامل موثر بر بهبود این فرایند در مرکز پارس خودرو و اولویت بندی آنها .
ارائه راهکارهایی برای بهبود این فرایند .
همان طور که میدانیم فرضیه ها بعدها در واقعیت به وقوع میپیوندند پاویت ( pavitt) دلایل اهمیت نوآوری فناورانه را اینگونه بیان می کند : ( آقایی فیشانی ، 1377)
1- به دلیل رقابت موجود بین کشورهای مختلف درحال توسعه که یک دامنه وسیعی از کالاهای استاندارد شده را به عنوان برنامههای صنعتی سازی تولید می نماید .
2- به دلیل اجبار در نظر گرفتن طرقی که مصرفانرژی و ملحقات آنرا کاهش می دهد ، زیرا منابع غیر قابل تجدید و نادر هستند .
3- در کشورهای پیشرفته ، مطلوبیت و ذائقه مصرف کنندگان وسیله هزینه به طور ثابتی در حال تغییر میباشد .
4- در حوزههایی مثل الکترونیک ،شیمی ، سرعت تغییرات ، فناورانه امکانات زیادی را برای تولید بوجود آمده است .
امروزه در سر تاسر جهان تأکید بر روی نوآوریبینی همه شرکتهای بزرگ افزایش یافته است ، اثرات جهانیسازی اطلاعات و همچنین عواملی مانند افزایش رقابت ،نامشخص بودن مرزهای صنعتی ، سیکل کوتاهتر میان محصول باعث ایجاد محیط تجاری متغیر شده است . در چنین شرایطی شرکت ، برای بقا خود نیاز مبرمی به نوآوری جهت کسب توان رقابتی دارند ( Hashim , 2002)
با توجه به مطالب فوق ، این نکته به روشنی مشخص میشود که نوآوری ، نقش بسیار مهمی در رقابتپذیری ، هم در سطح ملی و هم در سطح جهانی ،دارد .
مرکز پارس خودرو ، بعنوان یک شرکت و کارخانه فعال در زمینه خودروسازی ، هر چند که دارای توان رقابتپذیری نسبتاً خوبی است ولی این مرکز ، با توجه به افزایشی توانایی رقابتپذیری رقبا باید توجه بیشتری به مقوله نوآوری داشته باشد تا از این طریق ، توانایی خود را در زمینه رقابتپذیری افزایش دهد بنابراین نوآوری از این حیث دارای اهمیت است تا باشناسایی عوامل موثر بر بهبود فرآیند نوآوری در مرکز پارس خودرو بتوان راهکارهایی را برای بهبود این فرایند ارائه داد تا این مرکز هر چه بیشتر به سوی رقابت پذیری گام بردارد .
متدولوژی یا روش کاری :
همان طور که اشاره شد روش یا متد این تحقیق کارآموزی بر پایهی تحقیق و استفاده از کتابها و مقالههای مختلف در پیرامون افزایش نوآوری و فناوری و ارتقاء آن درمراکز خودروسازی به خصوص مرکز پارس خودرو میباشد . در بررسی که در پایان نامه او مقالات انجام شد مواردی ه مرتبط با این موضوع تحقیق باشد یافت شد :
تبیین الگوی مناسب نمادی کردن بهبود و نوآوری در صنایع خودروسازی ( تیرانی ، 1376) موضوع این تحقق که دستیابی به سیستم موجری برای ارائه و اجرای مستمر وفراگیر طرحهای نو در سازمان میباشد ایجاب می کند که ابتدا مجموعهای از متغیرهای علی چنان سیستمی جستجو و شناسائی شده سپس روابط بین آنها تعیین گردد . هدف نهائی این تحقیق ، میانجی و
نمائی برای استمرار و فراگیری نوآوری را نشان داد و پارامترهای موجود بین متغیرهای این شبکه را تبیین نماید و با آزمون تجربی روابط علی فوق معنی داری کل آن مشخص شود تا نهایتاً شرکتهای صنعتی بتوانند با بکارگیری آن ، موجبات استمرار و فراگیری (نهادی نمودن ) بهبود و نوآوری را
در شرکتهای خود فراهم کرده و در پرتو تغییر مستمر محصولات و فرآیند تولید توان رقابت در صحنههای بینالمللی را پیدا نمایند .
بررسی و تعیین عوامل موثر در تشویق ، بروز و نهادی ساختن خلاقیت و نوآوری در واحدهای تولیدی کشور مدیریت ، موثرترین عامل در بروز تشویق و نهادی شدن خلاقیت و نوآوری در واحدهای تولیدی میباشد .
2- ساختار سازمانها عامل موثری در تشویق ، بروز و نهادی شدن خلاقیت و نوآوری در واحدهای تولیدی میباشد .3- وجود محیط رقابتی قوی در صنعت ، موجب توجه و اهتمام بسیار زیاد شرکتها به توسعه خلاقیت و نوآوری خواهد شد . 4- آموزشهای اولیه و حرفهای میتواند در میزان خلاقیت و نوآوری افراد موثر واقع شود . 5- وجود امکانات و تسهیلات آزمایشگاهی و کارگاهی لازمه تشویق و توسعه خلاقیت و نوآوری می باشد نتیجه نهایی حاصله از رساله این می باشد که مدیریت عامل سازمان میتواند موثرترین نقش را در تشویق و توسعه خلاقیت ایفاء نماید و در صورتی این نقش قابل اجراء خواهد بود که مدیریت فرد ،الگو و اسوهای از خلاقیت و نوآوری باشد و صادقانه از آن دفاع کند . بررسی نهادی ساختنی خلاقیت و نوآوری ضروری است که مدیریت با استفاده از شیوههای گوناگون ،خلاقیت و نوآوری را به صورت یک ارزش والا در فرهنگ سازمان وارد کرده و یا تقویت نماید.
معمولاً در تحقیقهای علمی و کارآموزی محقق هدف خاصی را به منظور رفع یا کاهش معضلات و مشکلات و آثار ناشی از آنها و نهایتاً قرار دادن یافتههای تحقیق در اختیار صاحبان اندیشه تعقیب مینماید . بر همین اصل اهداف تحقیق حاضر به صورت زیر بیان می شوند:
1- اهداف :
هدف اصلی این تحقیق عبارتست از :
« آسیب شناسی فرایند نوآوری فناورانه در مرکز پارس خودرو »
اهداف فرعی عبارتند از :
شناسایی وضعیت کنونی فرایند نوآوری فناورانه در مرکز پارس خودرو
شناسایی نقاط ضعف این فرایند در مقایسه با مدل نوآوری ایدهای (مدل نوآوری zaki and khalil)
شناسایی عوامل موثر بر بهبود این فرایند در مرکز پارس خودرو و اولویت بندی آنها .
ارائه راهکارهایی برای بهبود این فرایند .
2- پرسش :
پرسش اصلی تحقیق :آسیبهای فرایند نوآوری فناورانه در مرکز پارس خودرو کدامند ؟
پرسشهای فرعی تحقیق عبارتنداز :
1- وضعیت کنونی فرایند نوآوری فناورانه در مرکز پارس خودرو چگونه است ؟
2- نقاط ضعف این فرایند در مقایسه با مدل ایدهآل کدامند ؟
3- عوامل موثر بر بهبود این فرایند کدام و اولویت بندی آنها چگونه است ؟
4- چه راهکارهایی را میتوان برای بهبود این فرایند ارائه داد ؟
روش شناسایی تحقیق و کارآموزی :
1- روش تحقیق : روش بکار رفته در این تحقیق ، توصیفی – پیمایشی است و همچنین پژوهش حاضر از آن جهت که برای حل یک مشکل میباشد ، از نوع کاربردی است .
(مـراحـل اجـرای کـارآمـوزی و تـحـقیـق )
2- روش جمع آوری اطلاعات : برای گردآوری اطلاعات و دادههای مورد نیاز جهت پاسخگویی به سوالات تحقیق و پایان نامه ، از ابزارهای زیر استفاده میشود :
روش کتابخانهای و جستجوی اینترنتی جهت آشنایی بیشتر با موضوع تحقیق و مطالعات انجام شده در این خصوص .
روش میدانی ( بررسیی مستندات و مصاحبههای آزاد ) به منظور شناسایی عوامل موثر بر بهبود فرآیند نوآوری .
طراحی پرسشنامه و توزیع آن میان کارشناسان به منظور اولویت بندی عوامل موثر بر بهبود فرآیند نوآوری .
2- روش تجزیه و تحلیل دادهها : دراین تحقیق ، تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از آزمون (فرید من ) و با کمک نرم افزار Spss انجام میشود .
قلمرو موضوعی ،زمانی و مکانی تحقیق و کارآموزی :
قلمرو موضوعی : از نظر قلمرو موضوعی ، این تحقیق فرآیند نوآوری فناورانه را مورد توجه قرار می دهد و با شناسایی نقاط ضعف آن ، راهکارهایی را برای بهبود آن ارائه میدهد .
قلمرو زمانی : از نظر بعد زمانی ، این تحقیق از اوایل اردیبهشت 87 آغاز و تا اواخر تیر ماه 87 پایان مییابد .
قلمرو مکانی : از نظر بعد مکانی ،این تحقیق در مرکز پارس خودرو انجام می گیرد و فعالیت این شرکت در زمینه تولید خودرو میباشد .
فصل دوم
1- ادبیات موضوع
2- تئوری پردازیها
تئوری پردازیها :
در کشور ما به دلیل برخورداری از امکانات طبیعی و منابع خدادای متاسفانه به فرایند نوآوری توجه چندانی مبذول نگردیده است و منتظر بودهایم تا دیگران برای ما فکر کنند و به تولیدات محصولات و فرایندهای جدید بپردازند و نتایج آنها را پس از مدت طولانی و منسوخ شدن دریافت و به کار گیریم .
همانطور که می دانیم فرایند نوآوری فناورانه مجموعه پیچیدهای از فعالیتهاست که ایده ودانش را به واقعیت فیزیکی و کاربردهای علمی تبدیل میکند این فرایند ، دانش را به محصولات و خدماتی مناسب و دارای اثرات اجتماعی – اقتصادی تبدیل می کند . از سوی دیگر فرایند نوآوری تکنولوژی یکپارچه سازی اختراعات و تکنولوژی های موجود را می طلبد ، تا بتوان از این طریق نوآوریها را به بازار عرضه نمود .
هشت مرحله ، در فرآیند نوآوری فناورانه وجود دارد که برخی از فعالیتهای این مراحل میتواند همپوشانی داشته باشند . این مراحل عبارتند از :
1- تحقیقات پایه : این مرحله ، تحقیقاتی است که برای افزایش فهم و درک عمومی ما از قوانین طبیعت صورت میپذیرد . این فرایند ، تولید دانش در طولانی مدت است . تحقیقات پایه میتوانند به کاربردهایی مشخص منجر شود یا فاقد کاربرد خاصی باشد .
2- تحقیقات کاربردی: تحقیقاتی است که درجهت حل یک یا چند مشکل موجود در جام
عه ، هدایت میشود مثل تحقیقاتی که جهت ساخت داروی درمان بیماری شناخته شدهای انجام میشود . تحقیقات پایه و کاربردی از طریق خلق سیستماتیک دانش جدید در جهت تکمیل دانش قبل به پیشرفت علم کمک می کنند .
3- توسعه تکنولوژی : فعالیتی انسانی است که دانش و ایده را به سخت افزار فیزیکی ، نرم افزار و یا خدمت تبدیل میکند این امر می تواند شامل اثبات امکانپذیری ایده ، ارایه الگوی طراحی یا ساخت و تست نمونه آزمایشی باشد .
4- پیاده سازی تکنولوژی مجموعه فعالیتهای مرتبط با عرضه محصول ، به بازار است . پیاده سازی تکنولوژی به اولین استفاه عملیاتی جامعه از ایده یا محصول اطلاق میشود این مرحله در برگیرنده ملاحظات فراوانی همچون هزینه ، ایمنی یا حتی ملاحظات زیست محیطی است که این فعالیتها ، متضمن موفقیت محصول یا خدمت ، در عرضه تجاری است .
5- تولید : فعالیتهای مرتبط با تبدیل گسترده مفاهیم طراحی یا ایدهها به محصولات و خدمات است . کلیه فعالیتهای ساخت ،کنترل تولید ، لجیتیک و توزیع ، در این مرحله واقع میشوندا .
6- بازاریابی : فعالیتهایی است که خواست مشتریان برای در اختیار گرفتن تکنولوژی را تضمین میکند این مرحله ، ارزیابی بازار ، استراتژی توزیع ، ارتقای بازار و سنجش رفتار مشتریان یا شامل میشود .
7- انتشار : استراتژی و مجموعه فعالیتهایی که موجبات استفاده گسترده از تکنولوژی وتسلط آن را در بازار را فراهم می آورد تکثیر ، به شیوه بهرهگیری از تکنولوژی و روشهای بازاریابی تکنولوژی بستگی دارد .
8- ارتقای تکنولوژی : مجموعه فعالیتهایی که باعث حفظ مزیت رقابتی تکنولوژی میشود فعالیتهایی همچون بهبود تکنولوژی ، بهبود کیفیت ، کاهش هزینه و پاسخگویی به نیازهای خاص مشتریان ارتقای تکنولوژی ، مسلماً دوره عمر تکنولوژی را افزایش میدهد (خلیلی ، 1381)
9- چارچوبهای حاکم بر جامعه : علاوه بر عوامل مذکر دولت با سیاستگذاری نوآوری در شرکتها ، قادرند نوآوری فناورانه و دیگر انواع نوآوری را تحت تاثیر قرار دهند گر چه در یک جامعه مدرن ، اکثر فعالیتهای اقتصادی توسط سازوکارهای بازار و شرکتهای سرمایهگذار انجام میشود . اما برخی مواقع همانگونه که ذکر شد دولت با دخالت در حوضههای قانونگذاری آموزشی ، محیط زیست ، ساختها و تحقیقات و .. دخالتهایی در ساز وکار بازارها کند .
اما بسیار مهم است که دولتی بداند در چه موری دخالت کنند و در چه اموری وارد نشوند تا ساز وکار بازار مختل نشود یکی از سیاستهای پیش بینی شده دولتها برای نوآوری استفاده از سیاست گذاری گزینشی نوآوری یعنی ترکیبی از سیاستهای مختلف با توجه به شرایط جامعه میباشد
عوامل موثر بر بهبود فرایند نوآوری : نهادی کردن بهبود نوآوری یک طرحی سیستمی است و شامل تغییرات فراگیر در سطح فردی ، گروهی و سازمانی میباشد (البته عامل اجرا و تغییر در جهت فراهم آوردن زمینه و شرایط این تغییرات ، سازمان میباشد ) در سطح فردی ، فرد در مورد پذیرش یک رفتار جدید در اینجا و اجرای طرحهای نو و استمرار آن تصمیمگیری مینماید .
از عوامل موثر بر پذیرش یک رفتار در سطح فردی ، داشتن تواناییها و مهارتهای مرتبط با ؟؟ کاری و انگیزش درونی باور فرد به تواناییها و مهارتهای خود و باور فرد به مفید بودن نقش خود و تغییرات ، باور اولیه مبنی بر مورد پاداش قرار گرفتن رفتار جدید ، میباشد .
استمرار این رفتار جدید در سطح فردی منوط به این مسئله است که بین نتایج مورد انتظار فرد از انجام یک رفتار و نتایج واقعی و هماهنگی وجود داشته باشد و فرد نسبت به این رفتار جدید احساس تعهد نماید . سطح تعهد فرد به یک رفتار وقتی که آن را به صورت آزادانه انتخاب کرده و دیگر اینکه همه از آن آگاهی داشته باشند ،افزایش مییابد .
برای اینکه این رفتار نهادی شده در سطح فرد ،توسط افراد مختلف انجام شده و در طول زمان مستمر داشته باشد . باید این رفتار قسمتی از ساختار اجتماعی شود . عوامل و شرایط بر انتقال رفتار جدید از سطح فردی به سطح سازمان موثر میباشند از جمله : باور به اینکه رفتار جدید ازطرف سازمان اجتماعی جبران میشود ، باور بر اهمیتی که شرکت برای نوآوری قائل است . هنجارهای گروه کاری ، صمیمیت و اعتماد ، اعتقاد به ارائه کار عالی و کیفی در گروه
کاری ، در سطح سازمانی نیز عوامل ساختاری – رفتاری درفراگیری و استمرار نوآوری موثر میباشد ، از جمله ساختار تیمی ،شبکه ارتباطات بهرهور در داخل و خارج سازمان ، با مشتریان و مصرف کنندگان تاکید بر اهدافی مانند توسعه محصولات جدید ، وجود واحد تحقیق و توسعه فعال ، تنوع سیستم پاداشی ، عدم ساختار یافتگی شغل ، استمرار آموزشی ،وجود سیستم پیشنهادات ، الگوهای رفتار مدیران در جهت حمایت طرحهای نو و ریسک پذیری آنان .بنابراین در مجموع سیستمی از ساختار ،کارکردها و نقشها در قالب حاکمیت بازار و ارزشها برای تغییر و تقویت درونیترین لایه فرهنگ یک سازمان یعنی پیش فرضهای اساسی آن در زمینه ضرورت استمرار و فراگیری بهبود و نوآوری برای بقاء و رشد در محیط پر تحول و تغییر کنونی لازم است . به بیانی دیگر اگر بنا به نظر « شاین ) لایههای فرهنگی یک سازمان را به سطح ( بیرونی ،ارزشی ، و باورها و پیش فرضهای اساسی ) تقسیم نمائیم .
و یا بنا به تحقیقاتی « سییل و مارتین » سطح اول را به دو سطح الف سطح بیرونی مانند تکنولوژی ، ساختار و;. و سطح ب یعنی الگوی رفتاری و هنجاری تقسیم نماییم .
این سه سطح با هم در ارتباط متقابل می باشند . بنابراین برای تفسیر پیش فرض اساسی یک سازمان ( سطح 3) وتبدیل آن به استمرار و فراگیر نمودن بهبود و نوآوری باید شبکهای از تغییرات در عوامل ساختاری – کارکردی (سطح 1- الف ) مانند تغییر الگوی ارتباطات ،نوع ساختار ، سیستم پاداشی، فرایند تصمیمگیری سازمانی و نیز تغییراتی در نقشها ، هنجارها و الگوهای رفتاری ( سطح 1- ب) مانند تغییر نقشهای مدیران و هنجارهای گروه و همچنین تغییراتی در ارزش و باورها ( سطح 2) مانند باور افراد به تواناییهای خود ،باور به ارائه کار عالی ، باور به مفید بودن نقش خود در ایجاد تغییرات بوجود آورد تا نهایتاً با نهادی کردن نوآوری بتواند بر خلق (مزیت رقابتی ) در صحنه پر تلاطم رقابت دست یابد.
این تحقیق برای رسیدن به نتیجه ، الگوی زیر را دنبال می کند :
ادبیات موضوع :
1- نوآوری :
صاحبنظران ودانشمندان از جنبههای گوناگون به موضوع نوآوری پرداختهاند از اینرو ممکن است تعاریف ذکر شده در ظاهر با یکدیگر تفاوتهایی داشته باشند ولی محور اصلی آنها یکی است . مرور تعاریف می تواند موضوع را روشنتر سازد :
نوآوری عبارت است از : خلق و پیادهسازی ایدههای جدید توسط افرادی که در یک زمینه نهادی با هم در ارتباط متقابل میباشند با توجه به اینکه محور این تعریف فرد می باشد ، بنابراین ممکن است یک ایده از نظر افراد دیگر با آن موضوع جدید تلقی گردد . هر چند که در جایی دیگر مورد استفاده قرار گرفته باشد . این نظریه به ماهیت اجتماعی و شناختی فرایند نوآوری در یک ایدهها و تبدیل ایده به عمل تاکید دارد . (سلطان ، 1378)
نوآوری ارایه ایده جدید و مفید و انتقال سریع آن به بازار و بکارگیری آن در سازمان ، برای استفاده موفقیت آمیز از اختراعات میباشد .( Peter , 1992)
جوزف شو مپیتر درکتاب معروف خود از 5 نوع یادآوری یاد کرده است ، که عبارتند از :
1- معرفی محصول جدید با تغییر کیفیت محصول جدید .
2- فرایند در یک صنعت مشخص
3- ایجاد بازار جدید
4- ایجاد منابع جدیدی برای تامین مواد اولین و دیگر ورودیها
5- تفسیر سازماندهی صنعتی
نوآوری ، بکارگیری ایدههای نوین ناشی از خلاقیت است که میتواند یک محصول جدید ، تغییر جدید یا راه حل جدید انجام کار باشد .( رضاییان ، 1376)
نوآوری ، مجموعهای از فرایند کشف ، ابداع ، توسعه محصول ،خلق و توسعه فرایند و تغییرات سازمانی و انتشار و به روز کردن این فرایند است .( OECD,1994)
ابتکارهای جدید با ماهیت اقتصادی که معمولاً توسط شرکتها و گاهی توسط اشخاص صورت میگیرد حتی استفاده از یک نام تجاری جدید نیز میتواند نوآوری محسوب شود . اما نوآوری غالباً ترکیب جدیدی از اجزا موجود است . پاسخ این سوالات ، که « چه چیزی » و « چگونه » توسط شرکتها تولید شده است ، مفهوم نوآوری را در بر می گیرد . در نهایت باید اشاره کرد که نوآوری ، مفهومی پیچیده و نامتجانس است و انواع مختلفی دارد شکل صفحه بعد طبقهبندی نوآوری را نشان میدهد نوآوری در فرایند نیزیا از جنس تکنولوژی است و یا سازمانی و مدیریتی است ( پاسخ به سوال چگونه تولید شده است ؟) باید توجه کرد که گاهی اوقات نوآوری در محصول با یک کاربرد جدید به نوآوری فرایند منجر خواهد شد انی مورد شامل کالاهای سرمایهای می شود که در فرایند تولید سایر کالاها بکار میروند .(Edquist,2001)
نوآوری وابتکار فرایندی است که برای ایجاد یک خدمت یا یک محصول جدید وهمچنین استناد ، جدید از محصولات و خدمات موجود در سازمان صورت میپذیرد.
فرایند نوآوری در نگاره زیر نشان داده شده است .( مقیمی ، 1380)
فرآیند نوآوری از دیدگاه سیستمی نیز قابل بررسی است ، یکی از صاحبنظران مدیریت نگرشی سیستمی نوآوری را اینگونه نشان میدهد ( مقیمی ، 1380)
نگرش سیستمی به ابتکار و نوآوری
اتربک فرایند نوآوری در یک شرکت را به عنوان سه مرحله باخدمات مشترک زیر تعریف میکند .( جعفر نژاد ، 1378)
1- تولید ایده
2- رفع اشکال
3- تکمیل و احتمال انتسار
4- دو مرحله اول که بطور معمول در سطح تحقیق و توسعه رخ میدهند به اختراع میانجامند . انتشار در صورتی رخ میدهد که نوآوری پراکنده شده و یک تاثیر اقتصادی در خارج از شرکت داشته باشد . مدل « اتربک » که فرآیند نوآوری در یک شرکت را ترسیم میکند در یک شکل زیر نشان داده شده است .
2- ویژگیهای نوآوری :
ویژگیهای نوآوریها را می توان اینگونه بیان کرد : ( Linah , 2004)
مزیت نسبی :درجهای که نوآوری نسبت به تکنولوژی و ایده قدیمی بهتر جذب میشود .
قابلیت سازگاری :درجهای که نوآوری با ارزشهای موجود ، تجارت گذشته و نیازهای جذب کنندههای بالقوه سازگار است .
پیچیدگی :درجه مستمر بودن و پیچیده بودن درک نوآوریها
آزمون پذیری :درجهای که نتایج نوآوری برای دیگران قابل مشاهده است .
3- نوآوری فناورانه :
از نوآوری فناورانه نیز تعاریف متعددی بیان شده است که در زیر به چند مورد از آنها اشاره می شود :
این نوآوری ، خلق محصولات و فرایندهای جدید و تغییرات عمده تکنولوژی در این دو را شامی میشود این تغییرات در صورتی نوآوری تلقی میشود که به بازار عرضه شده ( نوآوری محصول ) یا در یک فرایند تولید به کار رفته باشند ( نوآوری فرایند ) . بنابراین نوآوری ، مجموعهای است شامل فعالیتهای علمی ، تکنولوژیک ، مالی ، سازماندهی و بازرگانی این نوآوری شامل 2 نوع میباشد :
1) نوآوری محصول : در مورد نوآوری محصول دو حالت رخ می أهد . تغییرات یا رادیکالی است یا تدریجی . در حالت اول یک محصول جدید ( که از نظر تکنولوژی با محصول قدیمی تناوب اساسی دارد ) جایگزین محصول قدیمی میگردد ، شاید در محصول جدید ، کاربرد جدیدی از یک تکنولوژی مدنظر باشد . در حالت دوم یعنی موقعی که تغییرات تدریجی است ، بهبود و پیشرفت اساسی در عملکرد محصول مورد نظر میباشد ( OECD/ 1994)
1) نوآوری محصول : در مورد نوآوری محصول دو حالت رخ می دهد . تغییرات یا رادیکالی است یا تدریجی . در گذشتهای نه چندان دور و در سالهای اولیه شکلگیری صنایع به کران شاهد
نوآوریهای محصول بودهایم که وجه غالب دوره شکلگیری اولیه محصول است . دستاندرکاران اولیه صنایع ، فارغ از فشارهای ناشی از استانداردهای فنی بینالمللی و نیازهای یکنواخت بازار ، آزادانه دست به عمل زده و در محصول خود از انواع مواد واشکال استفاده کرده و اقدام به نوآوری میکنند نوآوریهای بنیادین محصول ، با ظهور طرح غالب کمتر میگردد . و می توان گفت که با شکلگیری نیازها ، توقعات و بازار در قالب خصوصیات ، اشکال و تواناییهای تدریجی در ویژگی های فعل محصول معطوف میگردد .
2) نوآوری فرآیند : عبارتست از حالتی که تغییرت اساسی در تکنولوژیهای تولید محصول رخ می دهد و میتواند در قالب تجهیزات جدید یا روشهای سازمانی و مدیریتی جدید و یا هر دوی آنها باشد . نوآوری فرآیند و محصول کالا به یکدیگر وابستهاند . همانطور که در شکل پایین مشخص است ،هر چه نرخ نوآوری محصول کاهش می یابد ، بر نرخ نوآوری افزوده میشود (1994, OEKP)
نویسندگان مختلف ، دو گونه نوآوری صنعتی را به شرح زیر از یکدیگر تمیز دادهاند :
1- نوآوریهای مبتنی بر تکنولوژی (نوآوری فناورانه )
2- نوآوریهای مبتنی بر بمسازی
به تعریف ساپ چوی ، نوآوری فناورانه کیفی یک تمام به پیش در تکنولوژی ، به نحوی که تاثیرات اقتصادی – اجتماعی ( و یا نظامی ) ملموسی داشته باشد . آر . کی جین و غیره معتقدند که نوآوری فناورانه ، ترکیبی است از درک و ابداع که به شکل محصولات و فرایندهای مفید و قابل خریداری از نظر جامعه ظاهر میشود .
بیش از 60% نوآوریهای صنعتی ، ناشی از بکارگیری خلاقانه تکنولوژیهای موجود و ارائه محصولات یا فرایندهای متمایز است که کارایی و قابلیت اعتماد بالایی دارند. در این حالت ، سازمان باید از نظر طراحی محصول ،نوآور باشد ( ملکی فر ، 1378)
نوآوری فناورانه عبارتست از « تبدیل یک ایده به یک محصول جدید یا بهبود یافته قابل فروش و یا فرایند عملیاتی که در صنعت یا تجارت مورد استفاده قرار گیرد » در این دیدگاه ،نوآوری فرایندی است که بوسیله آن محصولات و تکنیکهای جدید قابل درک ، قابل توسعه و قابل راهاندازی می شوند .
3- مراحل نوآوری :
طبق نظر ریچارد ال . دفت ، مراحل نوآوری به عنوان تغییر در سازمان به شرح زیر میباشد :
الف) تشخیص نیاز : نیاز به تغییر هنگامی بوجود می آید ، که افراد از عملکرد موجود ناراضی باشند . و فاصلهای بین عملکرد واقعی و عملکرد مطلوب وجود داشته باشد ، این عدم رضایت از وضع موجود برای زیر سوال بردن راههای فعلی انجام کار ، ضرورت دارد .
ب) شکلگیری ایده نو : ایده نو می تواند در قالب یک مدل یا برنامه ارائه گردد . ایده نو همچنین میتواند محصول جدید تکنولوژی جدید یا تکنیکهای جدید برای اداره کارکنان باشد . ایده نو باید بتواند عدم رضایت و نگرانی مدیران در مورد وضع موجود را کاهش دهد .
ج) ارایه کتبی و مستند طرح : ارایه طرح بصورت کتبی ، همراه با مستنداتی برای تأیید آن ، ایده نو را بطور کاملاً مشخص مطرح میکند و از طرفی چگونگی حل مشکلات فعلی و توسعه عملکرد را نیز مشخص میسازد .ی مدیران دارد ،اما تغییرات کوچک را میتوان مثلاً با اخذ تایید رسمی از سرپرست واحد به اجرا در آورد .
ه) تخصیص منابع : برای اینکه بتواند تغییری را اعمال کرد ، بطور طبیعی منابع مالی و نیروی کار مناسب باید اختصاص داده شود ( دفت ، 1380)
از نظر سازمان همکاری و توسعه اقتصادی ، فرایند نوآوری شامل هفت فاز است ، که لزوماً بصورت تدریجی و متوالی نمیباشد .
- ۹۵/۰۷/۱۷